CAHDİ MUSTAĞRAK

CAHDİ MUSTAĞRAK

لَمَّا kelimesi de لَمْ gibi fiili muzarinin gerek malum ve gerek meçhul olsun her sigasına (çekimine) geçer ve lafızca aynı tesiri gösterir. 

Örnek:

جَمْعٌ Çoğul	تَثْنِيَةٌ İkil	مُفْرَدٌ Tekil
لَمَّا يَكْتُبُوا	لَمَّا يَكْتُبَا	لَمَّا يَكْتُبْ	مُذَكَّرٌ Eril	غَائِبٌ
لَمَّا يَكْتُبْنَ	لَمَّا تَكْتُبَا	لَمَّا تَكْتُبْ	مُؤَنَّثٌ Dişil
لَمَّا تَكْتُبُوا	لَمَّا تَكْتُبَا	لَمَّا تَكْتُبْ	مُذَكَّرٌ Eril	مُخَاطَبٌ
لَمَّا تَكْتُبْنَ	لَمَّا تَكْتُبَا	لَمَّا تَكْتُبِي	مُؤَنَّثٌ Dişil
لَمَّا نَكْتُبْ		لَمَّا اَكْتُبْ		مُتَكَلِّمٌ

Meçhulü de böyledir:

جَمْعٌ Çoğul	تَثْنِيَةٌ İkil	مُفْرَدٌ Tekil
لَمَّا يُكْتَبُوا	لَمَّا يُكْتَبَا	لَمَّا يُكْتَبْ	مُذَكَّرٌ Eril	غَائِبٌ
لَمَّا يُكْتَبْنَ	لَمَّا تُكْتَبَا	لَمَّا تُكْتَبْ	مُؤَنَّثٌ Dişil
لَمَّا تُكْتَبُوا	لَمَّا تُكْتَبَا	لَمَّا تُكْتَبْ	مُذَكَّرٌ Eril	مُخَاطَبٌ
لَمَّا تُكْتَبْنَ	لَمَّا تُكْتَبَا	لَمَّا تُكْتَبِى	مُؤَنَّثٌ Dişil
لَمَّا نُكْتَبْ		لَمَّا اُكْتَبْ		مُتَكَلِّمٌ

Not:

Başına لَمَّا geçen fiili muzariye Cahdi Mustağrak adı verilip Türkçeye “dili geçmiş” veya “mişli geçmiş zamanın olumsuzu” ile tercüme edilir. Ancak bu tercüme üzerine “Daha, hala, şimdiye kadar” kelimelerinden birisi ilave edilir.Örnek:

لَمَّا يَكْتُبْ (daha yazmadı, daha yazmamış, hala yazmadı, hala yazmamış, şimdiye kadar yazmadı, şimdiye kadar yazmamış) gibi.

لَمَّا يُكْتَبْ (daha yazılmadı, daha yazılmamış, hala yazılmadı, hala yazılmamış, şimdiye kadar yazılmadı, şimdiye kadar yazılmamış) gibi.