MUZARİ FİİL ÇEKİMİ

MUZARİ FİİL

Fiili Muzari iki kısımdır:

1)      Muzari Malum

2)      Muzari Meçhul

Muzari malum üç şekil üzere bulunur:

1)      يَفْعُلُ kalıbında gelir. يَكْتُبُ gibi.

2)      يَفْعِلُ kalıbında gelir. يَغْسِلُ gibi.

3)      يَفْعَلُ kalıbında gelir. يَعْلَمُ gibi.

Üç kalıbın birbirinden farkı yalnız üçüncü harfin harekesinden doğuyor. Yoksa birinci harf hepsinde üstün, ikinci harf hepsinde sakin, dördüncü harf hepsinde ötredir.

Dikkat:

Bir fiili muzari harekeli ise harekesine bakarak falan şekildedir, deriz. Fakat harekesi yoksa hangi şekilde okunacağını sözlüğe bakarız.

MÜZARİ MALUM

يَفْعُلُ kalıbında bulunan يَكْتُبُ muzari filin çekimi şöyledir:

جَمْعٌ Çoğul	تَثْنِيَةٌ İkil	مُفْرَدٌ Tekil
يَكْتُبُونَ	يَكْتُبَانِ	يَكْتُبُ	مُذَكَّرٌ Eril	غَائِبٌ
يَكْتُبْنَ	تَكْتُبَانِ	تَكْتُبُ	مُؤَنَّثٌ Dişil
تَكْتُبُونَ	تَكْتُبَانِ	تَكْتُبُ	مُذَكَّرٌ Eril	مُخَاطَبٌ
تَكْتُبْنَ	تَكْتُبَانِ	تَكْتُبِينَ	مُؤَنَّثٌ Dişil
نَكْتُبُ		اَكْتُبُ		مُتَكَلِّمٌ

يَفْعِلُ kalıbında bulunan يَغْسِلُ muzari filin çekimi şöyledir:

جَمْعٌ Çoğul	تَثْنِيَةٌ İkil	مُفْرَدٌ Tekil
يَغْسِلُونَ	يَغْسِلاَنِ	يَغْسِلُ	مُذَكَّرٌ Eril	غَائِبٌ
يَغْسِلْنَ	تَغْسِلاَنِ	تَغْسِلُ	مُؤَنَّثٌ Dişil
تَغْسِلُونَ	تَغْسِلاَنِ	تَغْسِلُ	مُذَكَّرٌ Eril	مُخَاطَبٌ
تَغْسِلْنَ	تَغْسِلاَنِ	تَغْسِلِينَ	مُؤَنَّثٌ Dişil
نَغْسِلُ		اَغْسِلُ		مُتَكَلِّمٌ

يَفْعَلُ kalıbında bulunan يَعْلَمُ muzari filin çekimi şöyledir:

جَمْعٌ Çoğul	تَثْنِيَةٌ İkil	مُفْرَدٌ Tekil
يَعْلَمُونَ	يَعْلَمَانِ	يَعْلَمُ	مُذَكَّرٌ Eril	غَائِبٌ
يَعْلَمْنَ	تَعْلَمَانِ	تَعْلَمُ	مُؤَنَّثٌ Dişil
تَعْلَمُونَ	تَعْلَمَانِ	تَعْلَمُ	مُذَكَّرٌ Eril	مُخَاطَبٌ
تَعْلَمْنَ	تَعْلَمَانِ	تَعْلَمِِينَ	مُؤَنَّثٌ Dişil
نَعْلَمُ		اَعْلَمُ		مُتَكَلِّمٌ

MÜZARİ MEÇHUL 

Müzari meçhul yalnız bir şekilde bulunur ki, o da يَفْعَلُ kalıbındadır.

Şu halde;

يَكْتُبُ muzari fiilin meçhulü يُكْتَبُ ,

يَغْسِلُ muzari fiilin meçhulü يُغْسَلُ ,

يَعْلَمُ muzari fiilin meçhulü يُعْلَمُ ,  kalıbından gelir.

يُفْعَلُ kalıbında bulunan يُكْتَبُ muzari fiili meçhulün çekimi şöyledir:

جَمْعٌ Çoğul	تَثْنِيَةٌ İkil	مُفْرَدٌ Tekil
يُكْتَبُونَ	يُكْتَبَانِ	يُكْتَبُ	مُذَكَّرٌ Eril	غَائِبٌ
يُكْتَبْنَ	تُكْتَبَانِ	تُكْتَبُ	مُؤَنَّثٌ Dişil
تُكْتَبُونَ	تُكْتَبَانِ	تُكْتَبُ	مُذَكَّرٌ Eril	مُخَاطَبٌ
تُكْتَبْنَ	تُكْتَبَانِ	تُكْتَبِينَ	مُؤَنَّثٌ Dişil
نُكْتَبُ		اُكْتَبُ		مُتَكَلِّمٌ

يُفْعَلُ kalıbında bulunan يُغْسَلُ muzari fiili meçhulün çekimi şöyledir:

جَمْعٌ Çoğul	تَثْنِيَةٌ İkil	مُفْرَدٌ Tekil
يُغْسَلُونَ	يُغْسَلاَنِ	يُغْسَلُ	مُذَكَّرٌ Eril	غَائِبٌ
يُغْسَلْنَ	تُغْسَلاَنِ	تُغْسَلُ	مُؤَنَّثٌ Dişil
تُغْسَلُونَ	تُغْسَلاَنِ	تُغْسَلُ	مُذَكَّرٌ Eril	مُخَاطَبٌ
تُغْسَلْنَ	تُغْسَلاَنِ	تُغْسَلِينَ	مُؤَنَّثٌ Dişil
نُغْسَلُ		اُغْسَلُ		مُتَكَلِّمٌ

يُفْعَلُ kalıbında bulunan يُعْلَمُ muzari fiili meçhulün çekimi şöyledir:

جَمْعٌ Çoğul	تَثْنِيَةٌ İkil	مُفْرَدٌ Tekil
يُعْلَمُونَ	يُعْلَمَانِ	يُعْلَمُ	مُذَكَّرٌ Eril	غَائِبٌ
يُعْلَمْنَ	تُعْلَمَانِ	تُعْلَمُ	مُؤَنَّثٌ Dişil
تُعْلَمُونَ	تُعْلَمَانِ	تُعْلَمُ	مُذَكَّرٌ Eril	مُخَاطَبٌ
تُعْلَمْنَ	تُعْلَمَانِ	تُعْلَمِينَ	مُؤَنَّثٌ Dişil
نُعْلَمُ		اُعْلَمُ		مُتَكَلِّمٌ

Dikkat:

1-      Fiili muzariler –gerek malum ve gerekse meçhul olsunlar- Türkçeye “şimdiki zaman” veya “geniş zaman” ile tercüme edilirler. Eğer bir işe başlamışız da henüz bitmemiş ve devam ediyorsa “şimdiki zaman” ile, eğer görünürde başlanmış bir iş yoksa “geniş zaman” ile tercüme edilir. Örnek: يَكْتُبُkelimesi “yazıyor” yahut “yazar”; يُكْتَبُ kelimesi de “yazılıyor” yahut “yazılır” şeklinde tercüme edilirler.

2-      Fiili muzarinin başına “istikbal: gelecek edatı” denilen سَ , yahut سَوْفَgeçerse, Türkçeye “gelecek zaman” ile tercüme edilir. Örnek: سَيَكْتُبُ(yazacak), سَيُكْتَبُ (yazılacak); سَوْفَ يَكْتُبُ (yazacak), سَوْفَ يُكْتَبُ (yazılacak), gibi. Bu سَ ve سَوْفَ çekimde hiçbir değişiklik yapmadan fiili muzarinin her çekiminin başına geçebilir.

3-      Fiili muzarinin başına لاَمُ مَفْتُوعَة (lamı meftuha – üstün lam) gelirse, Türkçeye “şimdiki zaman” ile tercüme edilir. Örnek: لَيَكْتُبُ (yazıyor),لَيُكْتَبُ (yazılıyor), gibi. Bu لَ harfi çekimde hiçbir değişiklik getirmeden fiili muzarinin her çekiminin başına geçebilir.

NEFY-İ HAL (MUZARİİ MENFİ) 

Fiili muzarinin başına مَا geçerse (Nefyi hal) olup Türkçeye “şimdiki zamanın olumsuzu” ile tercüme edilir. Örnek: مَا يَكْتُبُ (yazmıyor), مَا يُكْتَبُ (yazılmıyor), gibi.

Bu مَا çekimde hiçbir değişiklik yapmadan fiili muzarinin her sigasının başına geçebilir.

NEFYİ İSTİKBAL NEFYİ MUZARİ

Fiili muzarinin başına لاَ geçerse Sibeveyh’e göre (Nefyi İstikbal) olup Türkçeye “geniş zamanın olumsuzu” iler tercüme edilir.

لاَ يَكْتُبُ (yazmaz), لاَ يِكْتَبُ (yazılmaz) gibi. Fakat İbni Malik’e göre (Nefyi Muzari) olup Türkçeye “geniş zamanın olumsuzu” veya “şimdiki zamanın olumsuzu” ile tercüme edilebilir.

لاَ يُكْتَبُ (yazmaz veya yazmıyor); لاَ يُكْتَبُ (yazılmaz veya yazılmıyor) gibi. Bu لاَçekimde hiçbir değişiklik yapmadan fiili muzarinin her çekiminin başına geçebilir.