CAHDİ MUTLAK

CAHDİ MUTLAK

لَمْ harfi fiili muzarinin –gerek malum gerek meçhul olsun- ondört çekiminin hepsine de geçer. Lafızdaki tesirine gelince  “iki cemi müennes nun’u olduğu gibi durur; diğer nun’ları düşürür; nun’suz çekimlerde ise son harfin harekesini yani ötresini düşürür.”

Örnek:

جَمْعٌ Çoğul	تَثْنِيَةٌ İkil	مُفْرَدٌ Tekil
لَمْ يَكْتُبُوا	لَمْ يَكْتُبَا	لَمْ يَكْتُبْ	مُذَكَّرٌ Eril	غَائِبٌ
لَمْ يَكْتُبْنَ	لَمْ تَكْتُبَا	لَمْ تَكْتُبْ	مُؤَنَّثٌ Dişil
لَمْ تَكْتُبُوا	لَمْ تَكْتُبَا	لَمْ تَكْتُبْ	مُذَكَّرٌ Eril	مُخَاطَبٌ
لَمْ تَكْتُبْنَ	لَمْ تَكْتُبَا	لَمْ تَكْتُبِى	مُؤَنَّثٌ Dişil
لَمْ نَكْتُبْ		لَمْ اَكْتُبْ		مُتَكَلِّمٌ

Meçhulü de böyledir:

جَمْعٌ Çoğul	تَثْنِيَةٌ İkil	مُفْرَدٌ Tekil
لَمْ يُكْتَبُوا	لَمْ يُكْتَبَا	لَمْ يُكْتَبْ	مُذَكَّرٌ Eril	غَائِبٌ
لَمْ يُكْتَبْنَ	لَمْ تُكْتَبَا	لَمْ تُكْتَبْ	مُؤَنَّثٌ Dişil
لَمْ تُكْتَبُوا	لَمْ تُكْتَبَا	لَمْ تُكْتَبْ	مُذَكَّرٌ Eril	مُخَاطَبٌ
لَمْ تُكْتَبْنَ	لَمْ تُكْتَبَا	لَمْ تُكْتَبِى	مُؤَنَّثٌ Dişil
لَمْ نُكْتَبْ		لَمْ اُكْتَبْ		مُتَكَلِّمٌ

Dikkat:

Başına لَمْ geçen fiili muzariye Cahdi Mutlak adı verilip Türkçeye “dili geçmiş” veya “mişli geçmiş zamanın olumsuzu” ile tercüme edilir.

Örnek:

لَمْ يَكْتُبْ (yazmadı yahut yazmamış); لَمْ يُكْتَبْ (yazılmadı yahut yazılmamış) gibi.