NEHİY FİİL ÇEKİMİ

NEHİY

Nehiy üç kısma ayrılır:

1. Nehyi Gaib نَهْىٌ غَائِبٌ
2. Nehyi Hazır نَهْىٌ حَاضِرٌ
3. Nehyi Mütekellim نَهْىٌ مُتَكَلِّمٌ

لاَ harfi (lai nehiy) fiili muzarinin gerek malum gerekse meçhulü olsun bütün çekimlerinin başına geçebilir. Ancak gaib çekimlerinin başına geçmesiyle meydana gelen kelimeye NEHYİ GAİB, muhatab çekimlerinin başına geçmesiyle meydana gelen kelimeye NEHYİ HAZIR diğer adıyla NEHYİ MUHATAB, mütekellim çekimlerinin başına geçmesiyle meydana gelen kelimeye de NEHYİ MÜTEKELLİM denir.

NEHYİ GAİB

Nehyi gaib malumun çekimi:

جَمْعٌ Çoğul	تَثْنِيَةٌ İkil	مُفْرَدٌ Tekil
لاَ يَكْتُبُوا	لاَ يَكْتُبَا	لاَ يَكْتُبْ	مُذَكَّرٌ	مُخَاطَبٌ
لاَ يَكْتُبْنَ	لاَ تَكْتُبَا	لاَ تَكْتُبْ	مُؤَنَّثٌ

Nehyi gaib meçhulün çekimi:

جَمْعٌ Çoğul	تَثْنِيَةٌ İkil	مُفْرَدٌ Tekil
لاَ تَكْتُبُوا	لاَ يُكْتَبَا	لاَ يُكْتَبْ	مُذَكَّرٌ	مُخَاطَبٌ
لاَ يُكْتَبْنَ	لاَ تُكْتَبَا	لاَ تُكْتَبْ	مُؤَنَّثٌ

NEHYİ HAZIR

Nehyi hazır malumun çekimi:

جَمْعٌ Çoğul	تَثْنِيَةٌ İkil	مُفْرَدٌ Tekil
لاَ تَكْتُبُوا	لاَ تَكْتُبَا	لاَ تَكْتُبْ	مُذَكَّرٌ	مُخَاطَبٌ
لاَ تَكْتُبْنَ	لاَ تَكْتُبَا	لاَ تَكْتُبِى	مُؤَنَّثٌ

Nehyi hazır meçhulün çekimi:

جَمْعٌ Çoğul	تَثْنِيَةٌ İkil	مُفْرَدٌ Tekil
لاَ تُكْتَبُوا	لاَ تُكْتَبََا	لاَ تُكْتَبْ	مُذَكَّرٌ	مُخَاطَبٌ
لاَ تُكْتَبْنَ	لاَ تُكْتَبََا	لاَ تُكْتَبِى	مُؤَنَّثٌ

NEHYİ MÜTEKELLİMNehyi mütekellim malumun çekimi:

لاَ اَكْتُبْ	مُتَكَلِّم وَحْدَهُ
لاَ نَكْتُبْ	مُتَكَلِّم مَعَ الغَيْرِ

Nehyi mütekellim meçhulün çekimi:

لاَ اُكْتَبْ	مُتَكَلِّم وَحْدَهُ
لاَ نُكْتَبْ	مُتَكَلِّم مَعَ الغَيْرِ

Dikkat:

1-      Nehyi gaibler –gerek malum ve gerekse meçhul olsunlar- Türkçeye emir kipinin üçüncü şahsın olumsuzu ile tercüme edilirler. Örnek: لاَ يَكْتُبْ (yazmasın), لاَ يُكْتَبْ (yazılmasın) gibi.

2-      Nehyi hazırlar –gerek malum ve gerekse meçhul olsunlar- Türkçeye emir kipinin ikinci şahsın olumsuzu ile tercüme edilirler.
Örnek: لاَ تَكْتُبْ (yazma), لاَ تُكْتَبْ (yazılma) gibi.

3-      Nehyi mütekellimler –gerek malum gerekse meçhul olsunlar- Türkçeye dilek-istek kipinin birinci şahsın olumsuzu ile tercüme edilirler.

Örnek: لاَ اَكْتُبْ (yazmayayım), لاَ نَكْتُبْ ( yazmayalım), لاَ اُكْتَبْ(yazılmayayım), لاَ نُكْتَبْ (yazılmayalım) gibi.

 Dikkat:

Yukarıda (buraya kadar) ne zaman müzari meczum denirse, bundan maksat malum ve meçhul olan CAHDİ MUTLAK, CAHDİ MUSTAĞRAK, EMRİ GAİB, NEHYİ GAİB, EMRİ MÜTEKELLİM, NEHYİ MÜTEKELLİM, NEHYİ HAZIR ve EMRİ HAZIRIN MEÇHULÜ’dür.